Лакку маз
Лакку маз | |
---|---|
Лакку маз лакку лакку маз | |
Краткое имя/название | лакский, лакська и лакаг |
Государство | |
Административно-территориальная единица | Дагъусттан |
Языковая типология | тонический язык[d] |
Письменность | Лакку алфавит |
Число носителей языка | |
Статус языка ЮНЕСКО | уязвимый[d][2] |
Состояние языка в каталоге Ethnologue | 4 Educational[d][1] |
![]() | |
Происходит из | Дагъусттан |
Код языка в проектах Викимедиа | lbe |
Лакку маз – Лакрал маз, ва Нах-Дагъусттаннал маз.
Лакку мазрал цӀанасса тагьарданияту тамансса чивчуну бур. Мадарасса шаттирдугу лавсун бур иш-тагьар къулай дан.
Вай калимардаву пикри цалийн букӀлай бакъар. Чичрулул мазну я бухгъумучиял, ягу цӀугъумучиял лугъатру тачӀав къабивкӀссар, цӀанагу бакъассар. Гъумучиял лугъат буссар адабиятсса лакку мазрал (чичрулул бикӀу, гъалгъалул бикӀу) гьануну (Гьанумур гъалгъа).
Грамматика[дакьин дан | аьдад дакьин дан]
Аьдад[дакьин дан | аьдад дакьин дан]
Цурдалу аьдад – ЧӀяру аьдад
- кьини – кьинирду
- хьхьу – хьхьурду
- гьантта – гьантри
- бутӀа – бутӀри
- къатта – къатри
- дарс – дарсру
- барз – барзру
- душ – душру
- оьрчӀ – оьрчӀру
- нуз – нузру
- чӀавахьулу – чӀавахьултту
- чӀира – чӀиртту
- магъи – магъив
Даймур чӀунну[дакьин дан | аьдад дакьин дан]
- ЦӀанасса чӀун
- На буклай ура
- Ина буклай ура
- Та буклай ур
- Жу буклай буру
- Зу буклай буру
- Тэй буклай бур
- Ларгсса чӀун
- На букков
- Ина бувккунни
- Танал бувккунни
- Жу буккарду
- Зу бувккунни
- Тэйннал бувккунни
- ДучӀантӀи чӀун
- На буккинна
- Ина букинссар
- Танал буккинссар
- Жу буккинну
- Зу буккинссар
- Тэйннал буккинссар
Тагьар[дакьин дан | аьдад дакьин дан]
- ЦӀанил тагьар (Цу? Ци?): На, Ина, Та, Жу, Зу, Тэй.
- Гъаншиврул тагьар (Щил? Ссал?): Ттул, Вил, Танал, Жул, Зул, Тэйннал
- Дулаврил тагьар (Щин? Ссан?): Ттун, Вин,Танан, Жун, Зун, Тэйннан.
- Бусаврил тагьар (Щихь? Ссахь?): Ттухь, Вихь, Танахь, Жухь, Зухь, Тэйннахь.
- Шаврил тагьар (Щища? Ссаща?): Ттуща, Вища, Танаща, Жуща, Зуща, Тэйннаща
- ЦачӀушиврул тагьар (Щищал? Ссащал?): Ттущал, Вищал, Танащал, Жущал, Зущал, Тэйннащал.
- КӀанттул тагьар (ЩичӀа? СсачӀа?): ТтучӀа, ВичӀа, ТаначӀа, ЖучӀа, ЗучӀа, ТэйнначӀа.
Лакку мазрал алфавит [1][дакьин дан | аьдад дакьин дан]
Ва лакку алфавитри:[3]
А а | Аь аь | Б б | В в | Г г | Гъ гъ | Гь гь | Д д |
Е е | Ё ё | Ж ж | З з | И и | Й й | К к | Къ къ |
Кк кк | Кь кь | КӀ кӀ | Л л | М м | Н н | О о | Оь оь |
П п | Пп пп | ПӀ пӀ | Р р | С с | Сс сс | Т т | Тт тт |
ТӀ тӀ | У у | Ф ф | Х х | Хх хх | Хьхь хьхь | Хъ хъ | Хь хь |
ХӀ хӀ | Ц ц | Цц цц | ЦӀ цӀ | Ч ч | Чч чч | ЧӀ чӀ | Ш ш |
Щ щ | Ъ ъ | Ы ы | Ь ь | Э э | Ю ю | Я я |
Википедия[дакьин дан | аьдад дакьин дан]
Лубуккултран[дакьин дан | аьдад дакьин дан]
- М. Р. Рамазанова, «Лакско-русский фразеологический словарь».
- С. М. Хайдаков (1961), «Очерки по лексике лакского языка».
- Г. М. Гаджиев (1958) «Русско-лакский школьный словарь».
- Халил Халилов (2002), «Лахьхьи вила ниттил маз».
- Саид Магомедович Хайдаков (1962), «Лакско-русский словарь».
- Л. И. Жирков (1955), «Грамматические таблицы лакского языка».
- Н. Б. Курбайтаева, И. И. Эфендиев, (2002) «Словарь арабских и персидских лексических заимствований в лакском языке».
- Нурислан Сиражудинович Джидалаев (1994), «Русско-лакский словарь».
- Д. А. Дигиев, «Русско-лакский разговорник».
- Эса Аьбдуллаев, «Лакку мазрал орфографиялул словарь».
- Эльдарова Р. Г. , «Лакку маз. Фонетика ва фонология. Орфоэпия. Орфография».
- Хайдаков С. М. (1966), «Очерки по лакской диалектологии».
- Жирков Л. И. (1955), «Лакский язык: Фонетика и морфология».
- Абдуллаев И. Х. (2002), «Очерки по исторической грамматике Лакского языка (Морфология)».
Чичрурду[дакьин дан | аьдад дакьин дан]
- ↑ 1,0 1,1 Ethnologue — 25 — Dallas, Texas: SIL International, 2022.
- ↑ Красная книга языков ЮНЕСКО
- ↑ Лакку маз