Ислам

Хаварду Википедия
Дурсса чичру Аллагь Аьрабнал мазрай.
Исламрал лишан (Барз ва цӀуку)
Ислам дунияллий
Ислам дунияллий

Ислам (аьрабнал маз لإسلام‎‎‎‎ , al-Islām, «вихшал шаву») ягу Бусурманнал дин — Аллагь цари тӀисса дин, дунияллий цайминнущал аьрхӀал яла чӀяруну кьамул дурсса дин.

Лакрал буттахъал дин. МухӀаммад Аллагьнал идавсри ва Мунал илчири цинявппагу инсантурачӀан тӀисса. Ислам щаллу дуллайминнайн учайссар бусурман куну (< аьрабнал маз مسلمون муслимуна, «вихшал хьусса»).

Гьанусса яла чанми буржру, хIакьсса бусурманчувнал чара бакъа биттур бан аьркинсса.

Ислам — биттур баву Аллагьнал биттур бан ккаккан бувмур ва уруччаву Аллагьнал уруччин ккаккан бувмуния. Исламрал дуссар ххюра ттарцӀ. Мигу хъанахъиссар бусурмачувнал яла агьамсса, яла гьанусса буржруну.

Аллагьнал луттирду[дакьин дан | аьдад дакьин дан]

Исламрал лу — Кьуран. Му бакъа Аллагьнал гьан бувсса ккалли байссар Тора (Таврат), Псалтырь (Забур) ва Евангелие (Инжил). Мунияту жугьутӀигу кашишталгу Аллагьнайн бакъа цайми затиттайн икрам буллайминнавх ккалли къабайссарча, а байссар ккалли «Луттирал агьлукунма».

Исламрал шурутӀру[дакьин дан | аьдад дакьин дан]

чак
ХIаж ягу Оьмра
Чак

МухӀаммад-идавслул куну бур ислам дарцӀуну дуссар ххюра зарай:

  • Шагьадат (الشهادة) (мазралгу дакӀнилгу кьамул даву): акъассар цучӀав икрам банма, ца Аллагь личӀаннин (Ля иляhа илля Ллаhу) ва МухӀаммад Мунал гьан увсса идавсри [щалавагу инсантурал агьлулучӀан] (ва Мухаммадун расуль уль-Ллаhи);
  • Салат (صلاة‎) — чак;
  • Савм (صوم‎‎‎‎‎‎) — зума дугьаву Рамазан-зурив;
  • Закят (زكاة‎) — закат; мисккинминнан хъус дачӀаву;
  • Хадж (حج‎) — хIаж; каши духьурча, Маккалийн хӀажлийн лагаву.

Иман, шивун духлай дуссар:

  • Вих шаву Аллагь ца ушив (таухид);
  • Вих шаву малаиктал бушив;
  • Вих шаву Аллагьнал луттирдайн;
  • Вих шаву идавстурайн ва илчитурайн;
  • Вих шаву кьияматсса кьини дучӀаншив;
  • Вих шаву гьарца затрайт Аллагьнал кьадар душив.
  • Вих шаву ивчӀайххту кӀилчинмур оьрмугу бикӀаншив.

Исламравсса низамру[дакьин дан | аьдад дакьин дан]

Кьуран
Сура аль-Фатиха

Исламрал цинярдарагу низамирттайн учайссар шариаьт куну, ва ми дуссар дарцӀуну Кьурандалий, МухӀаммад-идавсил сунналий ва цинявппагу бусурманнал аьлимтал бавцӀумуний (иджма).

Инсантурал тӀуллу ххюра журалул дикӀайссар: хӀарам (къабучӀимур), карагьат (къахъинмур), мубах (бучӀимур), мандуб (хъинмур) ва фард (чара бакъамур).

Исламравсса къяртри[дакьин дан | аьдад дакьин дан]

  • СуннитӀтал
  • ШиитӀтал

Исламрал элмурду[дакьин дан | аьдад дакьин дан]

ЛитератӀура: Исламрал гьану[дакьин дан | аьдад дакьин дан]

Ислам дарцӀусса луттирду:

  • 1. Аллагьнал лу — Кьуран;
  • 2. МухӀаммад-идавслул сунна (ссалам мунан ва Аллагьнайту ссалават), хавардайну бусласисса цимивагу луттирдаву. Ми луттирдавату яла кӀулми:
  • а) «Аль-Джами ас-Сахих» (тӀайласса хӀадисру цачӀун бувсса лу) имам Бухарийнал,
  • б) «Аль-Джами ас-Сахих» (тӀайласса хӀадисру цачӀун бувсса лу) имам Муслимлул,
  • в) «Китаб ас-Сунан» (суннатрал лу) имам Абу Давудлул,
  • г) «Китаб ас-Сунан» (суннатрал лу) имам ибн Маджилул,
  • д) «Аль-Джами аль-Кабир» (хъунмасса хӀадисру цӀачӀун бувсса лу) имам ат-Тирмизилул,
  • е) «Китаб ас-Сунан аль-Кубра» (суннатрал хъунмасса лу) имам Насаилул.

Ссылкарду[дакьин дан | аьдад дакьин дан]